Stress

Schriftlezing: 2 Thes. 3:8-13 (waarschuwing tegen nietsdoen): (8) En wij hebben geen brood bij iemand gegeten voor niets, maar in arbeid en moeite werkten wij nacht en dag, opdat wij niemand van u tot last zouden zijn. (10) Want ook toen wij bij u waren, hebben wij u dit bevolen, dat als iemand niet wil werken, hij ook niet zal eten.

Introductie

We hoorden zojuist in de schriftlezing dat we moeten werken i.p.v. nietsdoen, zodat we niemand anders tot last zijn.

• 2 Thes. 3:8-13 (zie boven).
• Rom. 12:18: Indien het mogelijk is, voor zover in u is, houdt vrede met alle mensen.
• 2 Cor. 6:1-10: (3) Wij geven in geen enkel opzicht aanstoot, opdat de bediening niet gelasterd wordt. (4) Maar wij, als dienaars van God, maken onszelf in alles aangenaam, in vele verdraagzaamheid, ...
• Gen. 3:17-19: ... Al zwoegende zult gij daarvan [van de aardbodem] eten zolang gij leeft, en doornen en distelen zal hij u voortbrengen, en gij zult het gewas des velds eten; in het zweet uws aanschijns zult gij brood eten, ...

Nog een doel van werken vinden we in Joh. 6:27-29: (27) Werkt niet om het voedsel dat vergaat, maar om het voedsel dat blijft tot in het eeuwige leven, dat de Zoon des mensen u geven zal; want Deze heeft God de Vader verzegeld.

In mijn arbeidsovereenkomst staat dat ik op verzoek moet overwerken. Het is wel eens voorgekomen dat ik daar behoorlijk gestresst van raakte. Gelukkig valt het nu wel mee.

Stress

Het onderwerp van deze preek is stress. Veel mensen zeggen dat een beetje stress goed is, maar teveel stress is verkeerd. Hoe kun je omgaan met teveel stress? Aan de ene kant zien we dat de bijbel ons aanspoort te werken. Aan de andere kant moeten we niet overwerkt raken. Hoe hard kun je werken? Waar ligt de grens? Hoeveel kan er van ons worden verlangd?

Stress is psychisch en mentaal. Het zit in je hersenen. De één kan vreselijk veel werk te doen hebben en zich er toch lekker bij voelen. Een ander kan zich gestresst voelen terwijl-ie eigenlijk niet zoveel te doen heeft. De (on)bekendheid met de situatie speelt hierbij een rol.

Het is interessant om te zien dat woorden als stress, depressie, manie, enz. niet in de bijbel voorkomen. Toch zijn er wel voorbeelden van dergelijke psychische symptomen, zoals b.v. Elia die depressief is in 1 Kon. 19:4: Zelf echter trok hij een dagreis ver de woestijn in, ging zitten onder een bremstruik en begeerde te mogen sterven, en zeide: Het is genoeg! Neem nu Here, mijn leven, want ik ben niet beter dan mijn vaderen. In Mat. 26:37 begon Jezus bedroefd en zeer beangst te worden. Martha (zie hieronder) was gestresst.

Remedie

De bijbel geeft veel goede tips die je kunnen helpen om op een betere manier tegen drukte aan te kijken. Deze tips nemen niet weg dat je nog steeds moet werken, maar ze maken het werk wel draaglijk, zodat je weet om te gaan met alles wat er van je wordt verwacht.

Aktieve remedie

• Rust.
  Mijn huisarts zei ooit dat je na een periode van stress moet uitrusten. Dit basisidee is al lange tijd bekend. Een van de tien geboden betreft de sabbatdag: Ex. 20:8-11: Gedenk de sabbatdag, dat gij die heiligt; zes dagen zult gij arbeiden en al uw werk doen; maar de zevende dag is de sabbat van de Here, uw God; dan zult gij geen werk doen, ...
  Jezus geeft rust. Mat. 11:28-30: Komt tot Mij, allen die vermoeid en belast zijt, en Ik zal u rust geven. Neemt Mijn juk op u en leert van Mij, want Ik ben zachtmoedig en nederig van hart; en gij zult rust vinden voor uw zielen; want Mijn juk is zacht en Mijn last is licht.

Mentaal gebaseerde remedies

• Je wordt niet verzocht boven wat je aankunt.
  1 Cor. 10:13: U heeft geen verzoeking bevangen dan menselijke; doch God is getrouw, Die niet zal toelaten dat u verzocht wordt boven wat gij vermoogt; maar Hij zal met de verzoeking ook de uikomst geven, opdat gij ze kunt verdragen.
• Don't worry, be happy.
  Lukas 12:22-32, Mat. 6:25-34: Maak je geen zorgen.
  In Lukas 10:38-42 zegt Jezus: (41-42) Martha, Martha! gij bekommert en verontrust u over vele dingen. Maar één ding is nodig; doch Maria heeft het goede deel gekozen, dat van haar niet zal weggenomen worden. Het benodigde ding is het Koninkrijk van God (Lukas 12:31-32, Mat. 6:33).
  Dit is wat je moet doen met al je zorgen: Werpt al uw bekommernis op Hem, want Hij zorgt voor u (1 Pet. 5:7).
• Wat motiveert je om te werken?
  Je motivatie zou gebaseerd moeten zijn op liefde (Mat. 22:34-40). Dan kun je een heleboel verdragen. 1 Cor. 13:7: ... [De liefde] verdraagt alle dingen.

Merk op dat de Paulus in alles verdrukt werd, doch niet benauwd; twijfelmoedig, doch niet mismoedig (2 Cor. 4:8). Hij was in staat sterk te staan in een vijandige, stressvolle omgeving.

Conclusie

Stress is iets mentaals, iets psychisch. Je kunt over een stressvolle periode heen komen door te rusten en door te vertrouwen op God. Je wordt niet verzocht boven wat je aankunt. Wees zorgeloos en laat de liefde je drijfveer zijn.

Paul Rambags, november 1998

De schriftgedeelten in dit artikel zijn uit de Statenvertaling, Stichting Evangelie Lektuur, november 1990.